Tỳ giải
Chứng đau vùng lưng, thắt lưng, theo lương y Quốc Trung là do nhiều nguyên nhân như: hư khớp đốt sống, tổn thương đĩa đệm, co cứng cơ (nguyên nhân phổ biến), do công việc... Những người lao động, khuân vác nặng, làm việc ngồi sai tư thế, ít hoạt động thể lực cũng dễ bị đau vùng thắt lưng. Bệnh thường xảy ra nhiều ở tuổi trung niên trở đi, bệnh kéo dài, âm ỉ, thỉnh thoảng lên cơn đau gây khó chịu. Bệnh trở nặng hơn do ta gắng sức đột ngột, hoặc cơ thể yếu, nhiễm lạnh.
|
Trường hợp đau lưng cấp, có thể là do sang chấn vùng cột sống lưng, do dây chằng cột sống bị viêm, bị phù nề chèn ép vào thần kinh khi vác nặng, làm việc sai tư thế, do bị lạnh gây co cứng các cơ ở thắt lưng... Đau lưng mãn tính thường do viêm sưng cột sống, thoái hóa cột sống, do bệnh lao, , suy nhược thần kinh...
|
Theo lương y Quốc Trung, với những người đau lưng, đau thắt lưng có thể dùng một số món ăn bài thuốc như:
- Dùng 150 gr thịt heo nạc, rửa sạch, cắt miếng vừa dùng, 50 gr nấm hương (ngâm cho nở, rửa sạch, cắt cỡ vừa dùng). Đem cả hai nấu chín, nêm nếm gia vị, cho thêm hành, gừng rồi nhấc xuống dùng khi còn ấm nóng. Hay dùng 100 gr thịt heo nạc, rửa sạch, cắt miếng, cùng 20 gr vị thuốc đan sâm đem nấu chín, nêm nếm gia vị, dùng lúc còn ấm nóng.
- Lấy 1 cái cật heo rửa sạch, cắt miếng, đem nấu với 12 gr vị thuốc trần bì, nêm nếm gia vị. Có thể dùng cật heo bằng cách khác là: lấy 2 cái cật heo làm sạch, bổ đôi, lạng bỏ gân rồi đem ướp với đường, nước tương, cùng 100 gr vị thuốc bách bộ (rửa sạch, ngâm nước chừng 30 phút). Nấu vị thuốc bách bộ lấy nước lượng vừa đủ dùng. Còn cật heo sau khi ướp đem nấu cho chín thì cho nước bách bộ vào, nêm nếm gia vị vừa dùng, nấu thêm vài phút nữa, chia làm 2 lần dùng trong ngày.
- Thịt chân dê (vừa đủ dùng), vị thuốc khởi tử 20 gr, cùng hành, gừng, rượu, gia vị. Rửa sạch thịt chân dê rồi cho vào nước sôi chần qua, rửa lại lần nữa với nước lạnh cho sạch, cắt miếng. Bắc nồi cho dầu đun nóng, cho thịt dê, gừng vào xào qua, rồi cho rượu vào xào để thịt dê ngấm rượu. Xong, cho thịt dê, gừng vào nồi đất, cho vị thuốc khởi tử vào nấu đến sôi, nêm nếm gia vị, hạ nhỏ lửa hầm cho thịt chín mềm để dùng.
Ngoài ra, với người đau vùng lưng, thắt lưng, tùy trường hợp, cổ truyền có những bài thuốc sau: Nếu bị đau lưng cấp do co cứng các cơ, xảy ra đột ngột sau khi bị mắc mưa, môi trường ẩm thấp, đau nhiều không cúi được, khi ho và trở mình cũng đau, thì dùng phép khu phong, tân hàn, trừ thấp, ôn kinh hoạt lạc để điều trị với bài thuốc có các vị: rễ lá lốt, quế chi, thiên niên kiện (mỗi loại 8 gr), rễ trinh nữ, kê huyết đằng, tỳ giải, ý dĩ (mỗi loại 16 gr), trần bì 6 gr, cỏ xước 12 gr. Cho các vị thuốc cùng 600 ml nước sắc (nấu) kỹ còn lại lấy 200 ml nước thuốc, rồi chia làm 2 lần uống trong ngày.
Với những người lao động, khuân vác nặng, gây đau lưng làm hạn chế vận động; đau khi khom cúi người, đi lại, cơ co cứng lại, thì dùng phép hoạt huyết, hóa ứ để chữa, với bài thuốc gồm các vị: đương quy, đào nhân, hồng hoa, ngưu tất (mỗi vị 12 gr), xuyên khung, cam thảo, ngũ linh chi, địa lang, một dược (mỗi vị 8 gr), hương phụ, tầm giao, khương hoạt (mỗi vị 4 gr). Cho các vị thuốc cùng 600 ml nước vào nồi để sắc (nấu) còn lại 200 ml nước thuốc, chia làm 2 lần dùng trong ngày.